Barnsteen is de fossiele hars van bomen die miljoenen jaren geleden leefden.
Barnsteen (ook wel amber genoemd) is geel en honinggeel tot bruin en roodbruin. Soms is het zelfs rood of bijna zwart. Soms bevat barnsteen ingesloten resten van planten en dieren, die werden gevangen toen de hars uitvloeide. Bekend zijn vooral de ingesloten geleedpotigen (insecten, spinnen, duizendpoten enzovoort) die nu vaak zijn uitgestorven.
Het beste barnsteen is doorzichtig. Dergelijke kwaliteit wordt gebruikt voor het maken van amuletten, kralen, rozenkransen, religieuze figuren, bokalen, pijpmondstukken, armbanden en andere sieraden. Sommige fraaie Chinese vazen zijn ook gemaakt van barnsteen.

HET SLIJPSEL
Barnsteen kan in diverse vormen worden geslepen. Vooral de gladde, gewelfde cabochon is geliefd. Ook het slijpen van facetten wordt veel gedaan. De kroonfacetten worden geslepen in een hoek van 40-50° en de paviljoenfacetten in een hoek van 43°.
Barnsteen met duidelijk zichtbare, fossiele resten van dieren zijn zonder enige behandeling al kostbaar. Ook kunnen er resten van planten en luchtbelletjes zijn ingesloten. Ongeveer 15% van het barnsteen dat elk jaar wordt gevonden bevat dergelijke insluitingen.
Kleine fragmentjes en restanten na bewerking kunnen worden samengeperst tot grotere stukken die dan alsnog voor sieraden kunnen worden gebruikt.

BEHANDELING
Troebele barnsteen kan soms door verwarming helder worden. Tot grotere stenen samengeperste barnsteen wordt sinds 1880 op de markt gebracht onder de naam ‘Russisch barnsteen’. Russisch barnsteen kan van natuurlijke barnsteen worden onderscheiden door het een paar minuten in alcohol te dompelen (bijvoorbeeld spiritus). De grenzen tussen de oorspronkelijke fragmenten worden dan zichtbaar.
Er zijn nog meer imitaties van natuurlijke barnsteen die soms zeer moeilijk van echt zijn te onderscheiden. Plastic, glas en synthetische hars worden soms gebruikt, maar zijn te herkennen door de grotere dichtheid.
Een andere vervanger van barnsteen is kopal. Dit is een harde, gele, rode of oranje hars uit tropische bomen. Kopal lijkt veel op barnsteen, maar het smelt bij een lagere temperatuur en verspreid een veelzeggende zoete geur.

AMORF
Heel lang heeft men gedacht dat barnsteen in het geheel geen kristallijne structuur had. In het algemeen is dat waar. Daarom wordt barnsteen gewoonlijk beschreven als een amorfe stof. Met behulp van röntgenanalyse heeft men echter ontdekt dat enkele gefossiliseerde harssoorten kristallijne bestanddelen bevatten. Deze ontdekking heeft grote gevolgen; een belangrijk gevolg is dat wetenschappers in de toekomst beter in staat zullen zijn natuurlijke barnsteen na te maken.

GESCHIEDENIS
Barnsteen werd al duizenden jaren geleden ontdekt, maar niemand wist hoe het werd gevormd en waar het vandaan kwam. De meeste van de oude theorieën komen nu vergezocht over. Sommige dachten dat het vergelijkbaar was met ambergrijs of grijze amber, een kostbare en welriekende vettige stof uit het darmkanaal van de potvis. Anderen geloofden dat barnsteen bestond uit gecondenseerde zonnestralen die in de schemering verhardde (vandaar de gouden kleur). Sommige beschavingen geloofden dat barnsteen was gevormd uit de urine van lynxen.
De Grieken ontdekte dat barnsteen statisch elektrisch werd door het te wrijven met een doek. Veel andere eigenschappen die de Grieken aan barnsteen toeschreven klopten echter niet. Barnsteen werd beschouwd als een vuursteen en men geloofde dat het een geneeskrachtige werking had bij de behandeling van long- en zenuwziekten. Men dacht ook dat het moed gaf en soms werd het Romeinse gladiatoren gegeven voor ze de arena in gingen om te vechten. Sommige geloofden dat barnsteen beschermde tegen vuur en water en bijzondere bescherming bood aan ongeboren baby’s.

KENMERKEN
Omdat barnsteen van organische oorsprong is, is de chemische samenstelling zeer variabel. Zoals alle organische stoffen bestaat ook barnsteen voor het grootste deel uit waterstof, zuurstof en koolstof; en verder kleine hoeveelheden zwavel, stikstof, fosfor en andere elementen. Deze zijn met elkaar verbonden tot ingewikkelde moleculen.
Barnsteen is iets zwaarder dan water en kan door rivieren en zeestromen over grote afstand worden meegevoerd.
Als barnsteen in ultraviolet licht wordt geplaatst, vertoont het een blauwwitte fluorescentie. Wordt barnsteen blootgesteld aan radiogolven met korte golflengte dan vertoont het een groene fluorescentie.
Bij verhitting wordt barnsteen zacht, maar het smelt niet geheel. Bij ongeveer 250°C begint het te ontleden. Bij aanraking met een gloeiende draad ontstaat een aromatische geur, als bij hars van naaldbomen.

HERKOMST
Barnsteen wordt gevormd als de hars van bepaalde bomen (vooral coniferen zoals naaldbomen en cypressen) fossiliseert. Onder invloed van geologische en atmosferische processen verdampen de vluchtige bestanddelen van de hars en treedt verharding op.
De meeste barnsteen wordt gevonden langs de Oostzeekust van de Baltische Staten, Polen en Duitsland. Van hieraf kan het door de zee worden meegevoerd tot aan de Deense, Noorse en Schotse kusten.
Ook op het vasteland van Europa wordt barnsteen gevonden: Tsjechië, Oostenrijk en Roemenië. Andere vindplaatsen zijn Sicilië (Italië), Canada, Verenigde Staten, Mexico, Chili en Birma.

EIGENSCHAPPEN
Groep: Organisch materiaal
Kristalstelsel: Amorf
Chemische formule: Variabel, vnl C, H en 0 verbindingen Hardheid: 2-3
Dichtheid: 1,05-1,10
Splijting: Geen
Breuk: Schelpvormig
Kleur: Geel, bruin, rood
Streep: Wit
Glans: Harsglans
Fluorescentie: Blauwwit of groen

GENEESKRACHTIGE WERKING
Zet negatieve energie om in positieve energie, maakt vrolijk.
Barnsteen of amber is een krachtige reinigende steen (van lichaam en energielichaam) die negatieve energie en pijn omzet in positieve energie en daardoor evenwicht brengt en stabiel, creatief en vrolijk maakt. Barnsteen bevordert een flexibele, open, spontane en zorgeloze houding en versterkt het vertrouwen in jezelf. Hierdoor vermindert de steen neerslachtigheid, stress, depressie en suïcidaliteit. Fysiek kan barnsteen helpen bij klachten van de maag, darmen, milt, nieren, keel en galblaas. Het vermindert gewrichtsklachten en versterkt de slijmvliezen en stimuleert het genezen van wonden. Het verlicht de pijn bij het doorkomen van tanden en kiezen bij kinderen. Barnsteen heeft een positieve werking op de ziekte van Lyme.