Alexandriet

Alexandriet is een ‘magische’ edelsteen die van kleur verandert: van geelachtig groen tot rood, afhankelijk van het soort licht dat erop valt. Het was ooit een populaire edelsteen, maar de smaak is veranderd.
Het wordt nu tegen hoge kosten synthetisch vervaardigd voor ramen in ruimtevaartuigen.
Alexandriet is een zeldzame variant van het meer algemene chrysoberyl, een mineraal dat matgroen of -geel van kleur is. De oorspronkelijke afzettingen in Rusland zijn nu uitgeput, maar de steen wordt nog steeds in kleine hoeveelheden gevonden in Sri Lanka, Birma en Brazilië. De kleurverandering wordt veroorzaakt door het chroom en ijzer dat zich in alexandrietkristal bevindt.

 

NIEUWE GRENZEN
In het begin van de 19e eeuw trokken Russische ontdekkingsreizigers oostwaarts over het Oeralgebergte naar Siberië. In veel opzichten was dit het Russische equivalent van het Wilde Westen van Amerika. Het was een wetteloze, spannende tijd, waarin pioniers hoopten fortuin te maken met goud en edelstenen.
Toen alexandriet in 1830 voor het eerst werd gevonden, dacht men vanwege de groene kleur dat het smaragd was. Maar al snel zag men dat het in kunstlicht levendig rood van kleur werd.
De nieuwe edelsteen werd alexandriet genoemd omdat het werd ontdekt op de achttiende verjaardag van kroonprins Alexander, de latere tsaar Aiexander II van het keizerrijk Rusland. Hoewel alexandriet een tijd zeer populair is geweest, vooral omdat het, net als de keizerlijke vlag, de kleuren groen en rood vertoonde, is alexandriet niet zo mooi als smaragd. Het heeft een stralende kleur, maar mist het intense `vuur’ van een goede smaragd.
Ambachtslieden die alexandriet bewerken, ondervinden problemen omdat het schilfert bij slijpen of polijsten. Desondanks is alexandriet zeer waardevol.
Met moderne technieken is men erin geslaagd een synthetische versie van de steen te maken die zo’n goede imitatie is dat zelfs experts moeite hebben namaak van echt te onderscheiden. Jammer genoeg is de fabricage van de imitatiesteen zeer kostbaar, waardoor deze slechts in kleine hoeveelheden wordt geproduceerd.

ALEXANDRIET IN DE RUIMTE
Synthetisch alexandriet wordt niet vaak geproduceerd omdat het heel duur is. Het wordt echter wel in kleine hoeveelheden vervaardigd voor gebruik in lasers en in de ramen van ruimtevaartuigen en satellieten.
De atmosfeer van de aarde beschermt ons tegen schadelijke ultraviolette, kosmische en andere straling. In de ruimte is een dergelijke
bescherming er niet. Ramen van normaal glas of plastic bieden ruimtevaarders onvoldoende bescherming, maar alexandriet kan verschillende delen van het lichtspectrum tegenhouden, zoals schadelijke straling. Deze filtereigenschap veroorzaakt ook de kleurverandering die je ziet als je de steen in verschillend licht of verschillende hoeken bekijkt.

HERKOMST
Alexandriet werd ontdekt in het dal van de Yekaterinburg-rivier in het Oeralgebergte. De afzettingen in grofkorrelige rots werden eerst voor smaragd aangezien. Bijna alle alexandriet in het Oeratgebergte is nu afgegraven en de oorspronkelijke bronnen zijn uitgeput.
Omdat het heel hard is en bastand tegen wind en regen, wordt alexandriet soms gevonden in placers. Dit zijn plekken waar alexandriet naartoe is gevoerd door rivieren, nadat de rots waarin het zich bevond door erosie werd afgebroken. Dit soort kleine afzettingen vindt men in Sri Lanka, Birma en Brazilië.
Er is geen andere natuurlijke edelsteen die op alexandriet lijkt.

KENMERKEN
Alexandriet is een variant van het vaker voorkomende mineraal chrysoberyl, dat gewoonlijk matgeel of groen van kleur is. Alexandriet verschilt van andere vormen van chrysoberyl op vier punten:
· Het heeft een stralender kleur.
· Het wordt gevonden in veel oudere gesteenten. Chrysoberyl wordt meestal aangetroffen in graniet, terwijl alexandriet in oud, metamorf, gesteente wordt gevonden.
· Alexandrietkristallen zijn gedrongen en rond, terwijl die van chrysoberyl gewoonlijk plat zijn.
· Alexandriet heeft de unieke eigenschap van kleur te kunnen veranderen, chrysoberyl niet.
De meest indrukwekkende kleurverandering vindt plaats onder verschillend licht. In daglicht is het geelgroen en in kunstlicht is het rood. Deze verandering wordt veroorzaakt door de metalen chroom en ijzer in het alexandrietkristal.

EIGENSCHAPPEN
Groep: Oxiden
Kristalstelsel: Orthorombisch
Habitus: Meestal plat (tabletvormig)
Chemische formule: BeAI2O4 met Cr, Fe
Hardheid: 8,5
Dichtheid: 3,73
Splijting: Goed
Breuk: Schelpvormig
Kleur: Groen-rood, pleochroïsch
Streep: Wit
Glans: Intense glasglans
Fluorescentie: Geen

Return to Top ▲Return to Top ▲